ICT : etraining
 

home I วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และพลังงาน I ดาราศาสตร์และอวกาศ I ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม I

elearning

ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

ฐานธรรมชาติศึกษา

ฐานนกและแมลง

ฐานทรัพย์จากแผ่นดิน & สวนหิน

ฐานระบบนิเวศ & โลกเรา ขุนเขา และทะเล

ฐานพื้นที่ชุ่มน้ำ

ฐานพิพิธภัณฑ์สัตว์น้ำ

 

 

   
   

กลุ่มการเรียนรู้ : ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

ระบบนิเวศ & โลกเรา ขุนเขา และทะเล

 



ประกอบด้วยเนื้อหา ดังนี้

ระบบนิเวศและองค์ประกอบ

การถ่ายทอดพลังงานในระบบนิเวศ
ระบบนิเวศป่าดิบชื้นบนภูเขา
ระบบนิเวศต้นน้ำและลำธาร
เกษตรกรรม
ชุมชนเมือง
แหล่งอุตสาหกรรม
ระบบนิเวศป่าชายเลน
ลักษณะทางสมุทรศาสตร์ของจังหวัดประจวบคีรีขันธ์
การเคลื่อนที่และการยกตัวของแผ่นดิน

ระบบนิเวศป่าชายเลน

คุณค่าและความสำคัญในระบบนิเวศป่าชายเลน
 
ด้านป่าไม้  ไม้จากป่าชายเลนได้นำมาใช้ประโยชน์ได้หลายอย่าง  เช่น ทำฟืนหรือถ่าน
   - ใช้ในการก่อสร้าง  เช่น  ทำเสาเข็ม  ไม้ค้ำยัน
   - ใช้ทำเฟอร์นิเจอร์
   - ใบจากมุงหลังคาและมวนบุหรี่
   - ด้านประมง  เป็นแหล่งที่วางไข่และอนุบาลตัวอ่อน  เป็นแหล่งที่อยู่และที่หลบภัยของปลาต่าง ๆ
   - ความสำคัญของด้านการอนุรักษ์พื้นที่ชายฝั่งทะเล
   - เป็นสถานที่หลบภัยตามธรรมชาติ
   - ป้องกันสิ่งแวดล้อมเป็นพิษ  โดยทำหน้าที่กรองสารปฏิกูล
 ด้านยารักษาโรค  เช่น
   - เปลือกไม้โกงกางใบเล็ก  สามารถนำมาต้มกินแก้ท้องร่วง
   - ต้นและรากของต้นเหงือกปลาหมอดอกน้ำเงิน  นำมาต้นน้ำผสมน้ำอาบ  แก้ผดผื่นคัน  โรคผิวหนัง
   - เป็นที่พักผ่อนหย่อนใจ

สถานการณ์ปัจจุบันของระบบนิเวศป่าชายเลน
    ข้อมูลภาพถ่ายดาวเทียมจากรมป่าไม้เมื่อปี  2543  แสดงให้เห็นว่า  ประเทศไทยมีพื้นที่ป่าชายเลน  1,526,006.25  ไร่  เพิ่มขึ้นจากการสำรวจเมื่อปี  2539  จำนวน  478,616.25  ไร่  ทั้งที่น่าสังเกตว่า  ในการสำรวจครั้งนี้ได้เพิ่มนราธิวาสเป็นจังหวัดที่ 24  ทีมีพื้นที่ป่าชายเลนด้วยจำนวน  473.5  ไร่  หลังจากที่ตกสำรวจมาเป็นเวลานาน  ขณะเดียวกันการสำรวจครั้งนี้กลับไม่แสดงพื้นที่ป่าชายเลนของจังหวัดสมุทรปราการ  ซึ่งเคยมีจำนวน  1,857.50  ไร่  ในการสำรวจเมื่อปี  2539 
    โดยภาพรวมป่าชายเลนของไทยนับว่าตกอยู่ในสภาพเสื่อมโทรม  อันเป็นภาวะที่ต่อเนื่องมานับ 40 ปี  ดังที่ตัวเลขแสดงให้เห็นชัดเจนว่าภายในช่วงเวลาดังกล่าวพื้นที่ป่าชายเลนได้สูญหายไปถึงประมาณ 1 ล้านไร่
 สาเหตุของการลดลงของป่าชายเลน
   
- การเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ  โดยเฉพาะการทำนากุ้ง พื้นที่ป่าชายเลนเป็นแหล่งผลิตอินทรีย์สารและธาตุอาหารที่สำคัญ  สำหรับสัตว์น้ำที่อาศัยอยู่ในป่าชายเลนซึ่งมีมากมายหลายชนิด  เช่น  กุ้ง  หอย  ปู  ปลา  เป็นต้น  ดังนั้นการแผ้วถางป่าแล้วจึงขุดบ่อขึ้นภายหลัง  เป็นการทำลายแหล่งแร่ธาตุที่มีการหมุนเวียน  เพื่อให้เกิดการสมดุลตามระบบธรรมชาติในระบบนิเวศวิทยาป่าชายเลน  และการทำนากุ้งวิธีนี้ยังทำความเสียหายแก่พื้นที่ป่าชายเลนมาก  เพราะนอกจากจะตัดไม้ลงแล้ว  ยังต้องขุดรากถอนโคนออกหมด  เป็นการทำลายพันธุ์ไม้ป่าชายเลนที่มีอยู่ในบริเวณนั้น  การทำลายป่าชายเลนในลักษณะนี้เป็นการเปลี่ยนสภาพจากพื้นที่ป่าไม้เป็นพื้นที่เพื่อการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำอย่างถาวร  ซึ่งเป็นการทำลาย  ทรัพยากรป่าไม้และระบบนิเวศป่าชายเลนด้วย
   - การทำเหมืองแร่  การทำเหมืองแร่มีส่วนในการทำลายสภาพป่าและความอุดมสมบูรณ์ของป่า  จนยากที่จะฟื้นให้มีความสมบูรณ์เช่นเดิมในระยะเวลาอันสั้นได้  ทั้งนี้เนื่องจากวิธีการทำเหมืองแร่  จะต้องขุดให้ลึกจนถึงสายแร่  ดินตะกอน  กรวด  และทรายที่ถูกพลิกขึ้นมาทับถม  ทำให้ป่าชายเลนไม่สามารถฟื้นตัวเกิดได้ดังเช่นเดิม  นอกจากนั้น  คุณภาพของน้ำยังเลวลง  เนื่องจากมีตะกอนขุ่นข้นแขวนลอยอยู่ด้วย  เมื่อตกตะกอนก็จะกลายเป็นดินดอนทำให้น้ำท่วมไม่ถึง  มีแต่ความแห้งแล้ง  ดังนั้น  การทำเหมืองแร่จึงก่อให้เกิดความเสียหายแก่ระบบนิเวศป่าชายเลนโดยตรง
   - การก่อสร้างบ้านเรือนขึ้นใหม่  เมื่อมีการตัดถนนป่าชายเลน  ก็จะมีการถมที่และสร้างอาคารบ้านเรือน  ร้านค้า  ศูนย์การค้า  ที่ทำการ  และสำนักงานบริเวณนั้นติดตามมา ราษฎรที่อยู่ใกล้กับป่าชายเลนก็จะบุกรุกและถือโอกาสครอบครองที่ดินเป็นของตัวเอง
   - การสร้างถนนและสายส่งไฟฟ้า  การสร้างถนนและสายส่งไฟฟ้าผ่านพื้นที่ป่าชายเลน  จะต้องมีการทำลายป่าชายเลนส่วนที่จะสร้างขึ้น  เป็นเหตุให้ป่าชายเลนลดน้อยลง  ซึ่งจะมีผลกระทบอย่างอื่นตามมาด้วย  เช่น  สัตว์ในป่าชายเลนไม่มีที่อยู่อาศัย  เป็นต้น  และแนวถนนจะเป็นคันกั้นน้ำทะเล  ทำให้น้ำทะเลไหลลงสู่ป่าชายเลนไม่ได้  ต้นไม้ในป่าชายเลนจะตาย
   - การสร้างโรงงานอุตสาหกรรม  พื้นที่ป่าชายเลนที่อยู่แถบชายฝั่งทะเลส่วนหนึ่งถูกบุกเบิกเพื่อตั้งโรงงานอุตสาหกรรม  ทำให้เสียพื้นที่ป่าชายเลนเป็นจำนวนมาก  และโรงงานอุตสาหกรรมยังปล่อยของเสียลงสู่ป่าชายเลนบริเวณรอบข้าง  ทำให้ระบบนิเวศป่าชายเลนถูกทำลาย
   - การทำนาเกลือ  เนื่องจากแสงแดดเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการเผาน้ำทะเลให้ระเหยแห้งจนตกผลึกกลายเป็นเกลือ  ดังนั้น  ป่าชายเลนโดยรอบจะถูกตัดฟันจนหมด  เพื่อเปิดพื้นที่ให้โล่งมากที่สุด  จึงเป็นสาเหตุให้ป่าชายเลนถูกทำลายเป็นจำนวนมาก
   - การตัดไม้เกินกำลังของป่า  ปริมาณความต้องการใช้ประโยชน์จากไม้ในป่าชายเลนมีจำนวนมาก  เช่น  การเผาถ่าน  ทำเสาเข็ม  ไม้ค้ำยัน  เฟอร์นิเจอร์  เป็นต้น  ซึงมากกว่ากำลังการผลิตของป่าชายเลน  ทำให้ป่าชายเลนถูกบุกรุกเป็นจำนวนมาก

  หน้า 1 | 2 | 3

 

 
north education e-learning network

พัฒนาโดย อุทยานวิทยาศาสตร์พระจอมเกล้า ณ หว้ากอ จังหวัดประจวบคีรีขันธ์
science e-learning network Copyright 2012© Last updated November, 2012